سازمان بهداشت جهانی به طور مرتب گزارشهایی از روند پیشرفت ۱۹۴ کشور عضو این سازمان در حوزه بهداشت و سلامت ارائه میکند که هدف آن رسیدن به بالاترین اهداف پایدار سازمان ملل متحد تا سال ۲۰۳۰ میلادی است.
به گزارش روابط عمومی بنیاد بیماری های نادر ایرا ن به نقل از «سلامت آنلاین»، سازمان بهداشت جهانی در بررسیهای خود ۹ شاخص را به طور منظم تحت کنترل میگیرد که از این قرارند: امید به زندگی، مرگ و میر ناشی از بیماریهای خاص، بیماریهای عفونی، پوشش خدمات مراقبت سلامتی، عوامل پرخطر (مانند فشار خون بالا، مصرف تنباکو و مشروبات الکلی، استفاده از آب ناسالم، بهداشت و پاکیزگی)، سیستمهای سلامت، هزینههای بهداشتی، نابرابری در توزیع خدمات بهداشتی و درمانی و آمار و ارقام تغییرات اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی.
طبق آخرین آمارهای ارائه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳ نرخ مرگ و میر مادران تا ۴۵ درصد کاهش یافته است؛ این در حالی است که هنوز تا رسیدن به آمار ۷۵ درصد که هدف تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی است، فاصله دارد. در این میان، ۱۳ کشور مورد مطالعه این سازمان پیشرفتی در این زمینه نکردند.
در این رابطه، ایران با ۹۶ درصد در نرخ مرگ و میر مادران بعد از عمان و لبنان در مقام سوم فهرست موفقترین کشورهای خاورمیانه در این زمینه قرار گرفته است. تاکنون ایران در زمینه ارائه خدمات بهداشت جنسی و باروری، پوشش ۹۷ درصدی داشته که به هدف ۱۰۰ درصد سازمان بهداشت جهانی بسیار نزدیک شده است.
بهداشت باروری حق تمام زوجها و افراد است تا از این طریق بتوانند آزادانه و با مسئولیت خود، تعداد، زمانبندی و فاصله بین فرزندانشان را انتخاب کنند. در این دوره زمانی، بیش از ۵۰ درصد ایرانیها به آب آشامیدنی دسترسی داشتهاند که یکی از اهداف سازمان بهداشت جهانی به شمار میرود.
از سوی دیگر، در حالی که به طور تقریبی ۵۰ درصد تمام مصارف خانگی شهری و روستایی از سوختهای جامد برای آشپزی یا ایجاد حرارت استفاده میکنند، این مقدار در ایران ۵ درصد است. استفاده از سوختهای جامد یکی از علل بروز بیماری در جوامع مختلف است. در سطح جهانی، ۲/۶ درصد از تمام بیماریها به دود داخلی منازل مرتبط میشود که ناشی از سوختهای جامد است و در مناطق فقیرنشین بیشتر دیده میشود.
سید حسن روحانی از سال ۲۰۱۳ سکاندار ریاستجمهوری ایران شد و یک سال بعد در سال ۲۰۱۴ براساس طرحی اصلاحگرانه تلاش کرد مراقبت بهداشتی را در ایران بهبود بخشد؛ از این رو، در بخش سلامت که اولویت دولت او به شمار میرفت، به گونهای سرمایهگذاری کرد که اکنون بیماران فقط ۱۰ درصد هزینههای درمانشان را متقبل میشوند.
در همین حال که روند بهبود دسترسی مردم ایران به بهداشت باروری باعث کاهش مرگ و میر مادران شده است و امکان دسترسی به آب آشامیدنی افزایش یافته و به اهداف سازمان نزدیک میشود، هنوز روند ابتلا به عفونتهای ویروسی HIV و مالاریا رو به افزایش است و تا رسیدن به چشماندازهای سازمان بهداشت جهانی گامهای بیشتری باید برداشته شود. بین سالها ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳ شیوع ایدز در ایران تا ۲۱ درصد افزایش یافت بنابراین، جلوگیری و کنترل گسترش این بیماری سالها زمان میبرد.
از آنجا که اهداف سازمان بهداشت جهانی کاهش ۷۵ درصدی ابتلا به مالاریا را مبنا قرار داده است، ایران تا سال ۲۰۱۳ به میزان ۳۶ درصد کاهش را در این حوزه تجربه کرد. در همان سال، ۵۲۰ مورد مالاریا در مراکز درمانی ایران گزارش شد. این بیماری در سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان شیوع بیشتری دارد. با تمام اینها، وضعیت بهداشت و سلامت در ایران، طی دو دهه گذشته روند رو به رشدی داشته، تا جایی که امید به زندگی در این کشور به ۷۳ سال افزایش یافته است.
خبرگزاری بلومبرگ در سال ۲۰۱۳، ایران را از نظر داشتن سیستم مراقبت بهداشتی، پیش از آمریکا و برزیل در مقام چهل و پنجم قرار داد. سید حسن روحانی از سال ۲۰۱۳ سکاندار ریاستجمهوری ایران شد و یک سال بعد در سال ۲۰۱۴ براساس طرحی اصلاحگرانه تلاش کرد مراقبت بهداشتی را در ایران بهبود بخشد؛ از این رو، در بخش سلامت که اولویت دولت او به شمار میرفت، سرمایهگذاری کرد.
طبق آمار ارائه شده در سال ۲۰۱۶، بیش از ۱۰ میلیون نفر ایرانی در این طرح ثبتنام کردند. بیماران با داشتن این طرح، در مراجعات خود به بیمارستانهای دولتی تنها ۱۰ درصد هزینه را متقبل میشوند.
در طرح جامع سلامت که از همان سال اول ریاستجمهوریِ روحانی آغاز به کار کرد، مسئولان بهداشت و سلامت ایران روی مناطق فقیر متمرکز شدند و پزشکان را ترغیب کردند تا در این مناطق به خدمترسانی بپردازند. هزینههای مراقبتهای بهداشتی به ۶۵ هزار میلیارد ریال معادل ۲/۳ میلیارد دلار رسیده است که بودجه بخشی از آن از طریق کاهش یارانههای انرژی تأمین میشود.
بانک جهانی نیز در گزارشی اذعان کرد: هزینههای کلی سلامت در ایران ۶/۶۹ درصد تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۱۳ و در برابر پوشش جهانی ۱۰/۱۰ درصد بود. هزینه سرانه سلامت در همین سال ۴۳۲ دلار بود.