مقاله دکتر حمیدرضا ادراکی مدیرعامل بنیاد بیماری های نادر ایران در زمینه ارزش سی تی اسکن در تشخیص بیماری کرونا

جایگاه تصویر برداری پزشکی در تشخیص درگیری ریوی بیماران کرونایی از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. انجام سی تی اسکن ریه بدون تزریق کنتراست روش پیشنهادی در تشخیص و همچنین ارزیابی بیمار حین درمان خواهد بود. در بعضی رفرانس های انجام  HRCT  یعنی سی تی اسکن با نفوذ بیشتر و مقاطع ظریفتر توصیه گردیده است، ولی  به هر حال در شرایط پاندمی و اپیدمی و بالا بودن میزان اکسپوز اشعه X   این روش قابل بحث خواهد بود.

شایع ترین و اولین علامت  در کووید -19  کدورت خرد های شیشه Ground glass opacity در لب های تحتانی و خصوصا سگمان های خلفی و لترال ریتین در مجاورت دیواره قفسه صدری و یا پرده پلورخواهد بود  که معمولا 5 روز پس از شروع بیماری حادث می گردد از آنجایی که جرم حجمی ویروس بالا بوده و به  نواحی پایین تر نفوذ می کند  و همچنین در سگمان های خلفی و لترال و لب های تحتانی ریتین قابل رویت خواهد بود و شروع به تغییرات التهابی و عفونی می کند پس از این علامت خیلی مهم، دیگر علائم به ترتیب اهمیت عبارتند از:haziness کدورت، تراکم نسجی consolidation، باند فیبروتیک و ضخامت عروقی crazy paving ریشه ریشه شدن جداره ی ضایعه می باشد.

در سی تی اسکن بیماران کرونایی معمولا پلورال افیوژن و یا بزرگی غدد لنفاوی نادر است، کدورت فعال لوبار گسترده به تغییرات برونکوپنومونی و انترستیشیال منجر خواهد شد که اصطلاحا نهایتا white lung گفته می شود.

سی تی اسکن ریه ساده (و نه HRCT) میزان اشعه و زمان کوتاه تری تا HRCT  دارد. در بعضی مراکز از روش های سه بعدی (3D) نیز استفاده می شود که خیلی ارزش بیشتری نسبت به دو بعدی (2 D)  ندارد.

بیمار در حین انجام سی تی اسکن  نفس عمیق کشیده (دم عمیق) و نگه می دارد تا آزمایش به پایان برسد  و سپس کاتهای های ظریف آگزیال (عرضی) انجام خواهد شد. رادیوگرافی ساده ریه (حتی دیجیتال) ارزشی در تشخیص درگیری ریه با covid  ندارد.

در نهایت در جداول ذیل پروتکل تشخیصی بیماری کووید -19   در سی تی اسکن که مورد تایید  RSNA    انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی و NIH (مرکز ملی بهداشت) حضورتان تقدیم می گردد.

دکتر حمید رضا ادراکی

مدیر عامل بنیاد بیماریهای نادر ایران

متخصص رادیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی