بیماری گریوز یک اختلال اتو ایمیون است که منجر به فعالیت بیش از حد غده تیروئید(هیپر تیروییدیسم)می شود.

بیماری گریوز یکی از مراحل خود ایمنی است که با یکی از سه علامت پرکاری تیروئید با گواتر منتشر، اختلال بینایی یا پوستی مشخص می شود و به طور معمول با پرکاری تیرویید همراه است، اگر چه ممکن است تیروئید در ظاهر طبیعی باشد.

این بیماری یک نوع پرکاری تیروئید(هیپرتیروئیدیسم)می باشد. موادی که اعمالی مشابه با هورمون محرک تیروئیدی دارند در خون تقریباً تمام این بیماران یافت می شوند. این مواد معمولاً آنتی  بادیهای ایمونوگلوبولینی هستند که به همان گیرنده های غشایی می چسبند که هورمون محرک تیروئیدی به آن می چسبد. این مواد موجب بروز هیپرتیروئیدیسم(گریوز)میشوند. این آنتی بادی ها ایمونوگلوبولین تحریک کننده تیروئید نامیده  میشوند. و یک اثر تحریک کننده طولانی بر روی غده ی تیروئید داشته اثر آنها تا12ساعت طول می کشد.

اسامی دیگر

گواتر، بیماری Parry

شیوع و همه گیری شناسی

تخمین زده میشود بیماری گریوز در بین  حدود %4/0 جمعیت ایالات متحده امریکا اتفاق می افتد، این بیماری بیشتر در دوره سوم و چهارم زندگی اتفاق می افتد و نسبت زنان به مردان حدود 7 به 1تا 10 به 1 در مطالعات انجام شده است .

مطالعات اخیر نشان داده است که میزان بروز بیماری گریوز حدود 1تا 2 مورد در 1000نفر جمعیت در سال است. این بیماری در مردان بیشتر از زنان اتفاق می افتد و علیرغم شیوع  کمتر آن در مردان شدت بیماری  در مردان بیشتر از زنان است  و البتهدرگیری قلبی آن علایمی مانند  طپش قلب و تنگی نفس در زنان، بیشترو شدید تر از مردان است.

علت بیماری

در حالت طبیعی، یک پاسخ سیستم ایمنی نرمال، تولید آنتی بادی بر علیه یک آنتی ژن مشخص، اعم از ویروس باکتری یا سایر مواد خارجی در بدن است. در بیماری گریوز  به دلایل ناشناخته  بدن آنتی بادیهایی را بر علیه پروتئی نهای سطحی دیواره سلولهای غده تیروئید که وظیفه تولید هورمون را بر عهده دارند ،ترشح می کند.فعالیت غده  تیرویید بوسیله ترشح هورمون تنظیم کننده غده هیپوفیز در مغزکنترل میشود اما در این بیماری آنتی بادی ها ی تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن ،فعالیت هومون تنظیم کننده غده تیروئید را تقلید میکنند و باعث ترشح بیش از حد هورمون تیرویید می شوند و علایم ناشی از افزایش این هورمون در بدن بصورت بیماری بروز  میکند .

(پرکاری تیروئید)

علایم ناشی از بیماری

فعالیت بیش  از اندازه  احساس  گرما یا  داغی در اغلب اوقات، لرزش، تعریق و   خارش پوست . تند،  نامنظم و کوبنده  بودن  ضربان  قلب . کاهش  وزن علی رغم این که فرد زیادتر از حد عادی  غذا میخورد.  البته در افراد مسن  ممکن است افزایش وزن  دیده  شود .

اضطراب  و بی  قراری قابل و  توجه  بی رونزدگی  چشم ها (اگزوفتالمی) اسهال   ریزش مو گواتر ( بزرگ شدن   غده تیروئید)

کاهش وزن، تقریباً در همه بیماران رخ می دهد و دلیل آن بالا بودن  هورمونهای تیروئید است که باعث سوختن ک الریهای بدن  میشوند. بیمار ممکن است همیشه گرسنه باشد و حتی نیمه شب برای خوردن غذا از خواب بیدار شود .کاهش وزن از2-3 کیلوگرم تا 35کیلوگرم متغیر  میباشد. اما در این میان ممکن است افرادی باشند که به دلیل بالا رفتن زیاد اشتهای آنها، وزنشان اندکی بالا رود. ممکن است فرد مبتلا در ابتدای این بیماری به شدت چاق باشد.

تنگی نفس، لرزش دست، زود رنجی، ضربان شدید قلب، ضعف عضلانی، تغییر حرکت روده، قاعدگی نامنظم، مشکلات مربوط به پوست، مو و ناخن از علایم دیگر بیماری بشمار  میروند.

سایر علایم عبارتند از:

افزایش ادرار

• خستگی و ضعف
• کاهش میل جنسی
• بزرگی پستان در مردها
• به عقب کشیده شدن پلک ها
• ضایعات پوست در ساق پا نیز ازسایر علایم شایع در بیماری گریوز میباشند.

روش تشخیص

علاوه بر علایم بالینی بیماری  تست های تشخیصی گوناگونی برای تشخیص این بیماری وجود دارد، بیماری گریوز معمولا به وسیله استفاده از تعین میزان  Radioactive Iodine Uptake   (RAI-U)  tests  (or Free  T3) T3 ., (or Free  T4) TSH,T4در خون تشخیص داده می شود ،میزان این هورمون ها در خون بیماران افزایش می یابد.یکی دیگر از روشهای تشخیص انجام اسکن تیروئید است ، معمولا پزشکان سعی می کنند از انجام اسکن رادیواکتیو در زنان حامله یا زنان شیرده خودداری کنند.

در همین حال علایم بیماری ممکن است با به کارگیری یکی از داروهای «بتابلوکر» به نام «پروپرانولول »که تا اندازه ای با تأثیرات فعالیت بیش از حد هورمون تیروئید مقابله  میکنند، بهبود یابند. این دارو بیشتر ممکن است در اندازه ی 40 میلی گرمی و به صورت ایندرال بلند اثر باشد ،که روزانه یک بار به صورت خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد. افرادی که مبتلا به آسم هستند نباید داروهای بتابلوکر را مورد استفاده قرار دهند.

درمان

هدف از درمان ،کنترل فعالیت بیش از حد غده تیروئید است، برای کنترل تپش قلب، تعریق و بی قراری تا زمانی که پرکاریتیروئید کنترل شود، از داروهای بتا بلوکر مثل پروپرانولول استفاده  میشود، برخی شواهد دلالت بر آن دارد که ممکن است پس از درمان پرکاری تیروئید با روش استفاده از ید رادیواکتیو ،علایم چشمی بیماری بدتر شود. از این رو برخی متخصصان ترجیح  میدهند این نوع درمان را برای کسانی که چشمان آنها در وضعیت بسیار بدی است تجویز نکنند. در برخی مراکز درمان علایم چشمی ناشی از پر کاری تیروئید با استفاده از رادیوتراپی تا اندازه ای موفقیت آمیز بوده است. سه روش برای درمان پرکاری تیروئید ناشی از بیماری گریوز وجود دارد. این سه روش عبارتند از:

درمان دارویی، درمان به روش جراحی و درمان به وسیله ی ید رادیو اکتیو.

بیماری گریوز معمولا به درمان خوب جواب  میدهد، اگرچه عمل جراحی غدد تیرویید یا درمان با ید رادیو اکتیو معمولا باعث کم کاری تیروئید می شود .در صورتی که مقدار داروی هورمون جایگزین تیروئید به صورت درست وصحیح داده نشود، کم کاری تیروئید ممکن است منجر به عوارضی مانند افسردگی و افزایش وزن شود .

مراقبت های لازم

درمان بیماری چشمی به اندازه درمان پرکاری تیروئید رضایت بخش نیست .تصور می شود سیگار کشیدن باعث وخیم تر شدن بیماری گردد. به همین ترتیب کنترل ضعیف بیماری پرکاری تیروئید نیز باعث بدتر شدن آن  میشود. بنابراین باید سیگار کشیدن را به طور کامل ترک کرد. در صورتی که اگر چشمان بیمار خشک هستند و یا حتی آب اضافی دارند  میتوان طبق تجویز پزشکان از  قطرههای اشک مصنوعی استفاده کرد .همچنین بهتر است در هوای آفتابی از عینک آفتابی (عینک دودی)استفاده نمود. در کسانی که بیماری آنها شدیدتر است و بینایی آنها تهدید  میشود ممکن است نیاز به درمان با یک داروی استروئیدی همانند «پردنیزولون »باشد. این دارو باعث می شود آب جمع شده در پشت کره ی چشم که فرآیند آن به درستی شناخته نشده است جذب شود. راه حل دیگر آن است که شاید بتوان با جراحی و برداشتن بخشی از دیواره کاسه ی چشم، فشار وارد بر پشت کره ی چشم را کاهش داد.

پیش آگهی

 این بیماری با یک حالت تشدید شونده و پیشرونده شروع  میشود و در صورت عدم درمان همچنان پیشرفت  میکند. چنانچه درمان نشود عوارض جدی و خطرناک آن مانند شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان و نقایص مادرزادی در حاملگی بروز می کنند .خطر سقط جنین افزایش می یابد .بیماری گریوز اغلب با افزایش ضربان قلب همراه است که آنهم ممکن است منجر به صدمات بیشتر قلبی و بروز ریتم های غیر طبیعی قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی شود که در نهایت منجر به سکته مغزی  میگردد .

در اثر بیرون زدگی و مشکلات ناشی از بیماری در چشمهای بیمار ممکن است خشکی بیش از حد قرنیه در اثر بسته نشدن کامل چشم در شب اتفاق بیفتد که خطر بروز عفونت قرنیه را افزایش میدهد که در نهایت منجر به کوری  میشود. حمله های شدید بیماری که از آن به طوفان تیروییدی نام برده می شود تظاهرات شدید نورولوژیک در پی داشته و در صورت عدم درمان منجر به دلیریوم و در نهایت منجر به کما میشود. در تمام موارد عدم درمان بیماری گریوز منجر به بروز مشکلات ناتوانی و عوارض و حتی مرگ می گردند. اگر چه سابقه طولانی بیماری می تواند در بعضی موارد منجر به بهبودی اتفاقی و خود به خودی گردد و این در صورتی روی می دهد که بیمار مبتلا تیروییدیت اتوایمیون شود و این بیماری منجر به تخریب غده تیروئید شود .

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری گریوز بعد از گذشت یک دوره دو یا سه ساله متوجه می شوند که مشکلات چشمی آنها به طور قابل ملاحظه ای از بین رفته است. در این مرحله یک جراحی نسبتاً کوچک دید دوبینی را تصحیح کرده و حالت خیره نگریستن و پف کردگی چشم ها را نیز کاهش خواهد داد .بیماری گریوز در هر سنی می تواند بروز کند ولی در بیشتر موارد زنان 40تا 50 ساله بیشتر گرفتار آن می شوند.