تاکنون حدود 200 مورد از بیماری فاربر در سراسر جهان گزارش شده است.
توصیف بیماری
تنوع بالینی بالایی در بین افراد مبتلا مشاهده می شود. فنوتیپ کلاسیک بیماری در حدود 3 تا 6 ماهگی با مفاصل دردناک ، متورم و سفت دست و پا ، گره های برجسته زیر پوستی در نقاط تحت فشار، و گرفتگی صدای پیشرونده که منجر به بی صدا شدن (آفونی) ناشی از ارتشاح طناب صوتی می شود، بروز می نماید. بیماران همچنین می توانند دچار نقایص قلبی ، ریوی و عصبی شوند. زوال پیشرونده عصبی می تواند در بعضی از اشکال بیماری با تشنج ، فلج نسبی اندام تحتانی و تأخیر رشد مشخص شود. شدیدترین شکل نوزادی در بدو تولد با ادم جنینی(hydrops fetalis) ، خواب آلودگی و عدم رشد کافی و همچنین بزرگی کبد و طحال ، زوال سریع عصبی و ارتشاح گرانولوماتوز به سایر اندام ها (به عنوان مثال کبد ، طحال ، ریه ها) مشاهده می شود. اشکال خفیف تر بیماری بدون نقص عصبی و امید به زندگی بیشتر توصیف شده اند. در برخی از بیماران ، این بیماری در کودکی به عنوان یک آتروفی عضلانی نخاعی همراه با صرع میوکلونیک پیشرونده (SMA-PME) در غیاب ندولهای زیر جلدی بروز می نماید.
اتیولوژی
بیماری فاربر ناشی از جهش در ژن( N-acylsphingosine amidohydrolase (ASAH1) (8p22) است که اسید سرامیداز را رمزگذاری می کند ، یک آنزیم لیزوزومی که هیدرولیز سرامید را به اسفنگوزین و اسید چرب آزاد را انجام می دهد. نقص در فعالیت این آنزیم منجر به تجمع سرامید در بیشتر بافت ها می شود.
روشهای تشخیصی
تشخیص براساس یافته های بالینی و آزمایشگاهی با استفاده از اندازه گیری فعالیت اسید سرامیداز در لکوسیتهای خون محیطی ، سلولهای لنفاوی کشت یافته یا فیبروبلاستهای پوست کشت یافته ، است. تعیین غلظت سرامید در سلول ها یا بافت های کشت داده شده یا مطالعه کاتابولیسم لیزوزومی سرامید در سلول های زنده کشت شده بعنوام گزینه دیگر تشخیصی می باشد. شناسایی جهش ها در ژن ASAH1 با آزمایش ژنتیکی مولکولی معمولاً تأیید تشخیص را امکان پذیر می سازد.
تشخیص های افتراقی
تشخیص های افتراقی شامل آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان ، سندرم پوست سخت و درموپاتی تحدیدی کشنده است. انسفالوپاتی به دلیل کمبود پروسپوزین نیز باید از تشخیص ها کنار گذاشته شود.
مشاوره ژنتیکی
بیماری فاربر به صورت اتوزومی مغلوب به ارث می رسد. مشاوره ژنتیکی امکان پذیر است. مشاوره ژنتیک باید به افرادی که دارای جهش ایجاد کننده بیماری هستند توصیه شود و به آنها آگاه شود که 25٪ خطر انتقال جهش به فرزندان را دارند.
پیش آگهی
پیش آگهی متفاوت است ، در حالی که برخی از بیماران در طی چند روز اول زندگی (شکل شدید نوزادی) می میرند و برخی دیگر تا سنین جوانی یا اوایل بزرگسالی زنده می مانند (اشکال خفیف تر).
Expert reviewer(s): Pr Thierry LEVADE – Last update: April 2019
